Salon Malarzy Polskich Henryk Frist

Dziś parę słów o Salonie Malarzy Polskich Henryka Frista, galerii znajdującej się w Krakowie przy ulicy Floriańskiej 37. Nim oficjalnie w 1885 roku w sądzie została zarejestrowana ww galeria, Frist, który był żydem pochodzącym z Tarnowa prowadził w wykupionej przy ul. Floriańskiej kamienicy sklep z przyborami do pisania i ramami do obrazów. W szerokim asortymencie sprowadzanym głównie z Niemiec znajdowały się dopiero co wprowadzone do obiegu pocztowego, cieszące się ogromnym zainteresowaniem ilustrowane karty korespondencyjne oraz reprodukcje obrazów.

Interes rozwijał się doskonale i Frist wkrótce poszerzył ofertę o towar krajowy czyli obrazy miejscowych malarzy. Handlarz kupując obrazy, jednocześnie nabywał wyłączne prawa do ich reprodukcji. Interes szedł świetnie, ponieważ w ówczesnej modzie było dekorowanie ścian domów i mieszkań obrazami. Henryk Frist współpracował z malarską rodziną Kossaków, z Malczewskim, Fałatem, Adwentowiczem, Matejką i Stachowiczem.

 

Obserwując jak dynamicznie na świecie zyskuje popularność ilustrowana karta pocztowa, Frist zlecił Juliuszowi Kossakowi przygotowanie kart z widokami Krakowa. Ukazały się one na początku 1895 roku i zostały wydrukowane przez jednego z największych wydawców i producentów kart litograficznych - Artura Rosenblatta we Frankfurcie nad Menem. Krakowski kupiec wydawał znakomite pocztówki sygnowane znakiem „Salonu Malarzy Polskich” które przedstawiały widoki znacznej części miast Zachodniej Galicji - w tym Niepołomic, gdzie pocztówki wykonano na zlecenie Aleksandra Królikowskiego.

Dla Krakowa Frist był nie tylko pionierem ale również głównym wydawcą pocztówek widokowych, artystycznych, etnograficznych, życzeniowych i patriotycznych. Te ostatnie odgrywały znaczącą rolę w utrzymaniu i krzewieniu polskości w okresie zaborów.

Henryk Frist zmarł w 1920 roku a jego dobrze prosperujący biznes przejęli synowie. Ze względu na wysokie cło zrezygnowali oni z zamówień poza granicami kraju i założyli własne zakłady graficzne przy ulicy Grzegórzeckiej 23, nazwane „Akropol”. Wyposażony w najnowocześniejsze w Polsce urządzenia, zakład produkował plakaty, katalogi, opakowania, ulotki, kalendarze i pocztówki. Z usług zakładu korzystali również wydawcy Niepołomickich pocztówek - Karaś i Manne.

Podczas II wojny światowej Niemiecki okupant wprowadził swojego przedstawiciela do firmy, a po zakończeniu wojny, której żaden z braci nie przeżył (Julian Frist zginął z rąk ukraińskich nacjonalistów a Józef zmarł na terenie Związku Radzieckiego) zakłady zostały upaństwowione.

Źródło: „Pozdrowienie z Krakowa” Jerzy Zieliński